Een gerechtelijke procedure starten
Bent u verwikkeld in een zakelijk conflict, heeft u geld van iemand tegoed of wilt u iemand aansprakelijk stellen? En lukt het niet om tot een minnelijke oplossing te komen met de wederpartij? Dan zit er niets anders op dan een gerechtelijke procedure te starten tegen de andere partij. Op deze pagina leggen we uit wat voor gerechtelijke procedures er in Nederland zijn en hoe die verlopen.
Overleg met onze jurist
Vul uw gegevens in en een van onze juristen neemt zo snel mogelijk contact met u op.


Wat is een gerechtelijke procedure?
U kunt een gerechtelijke procedure starten als u wilt dat iemand iets doet of juist laat. Het kan bijvoorbeeld gaan om burenruzies, echtscheidingen of achterstallige betalingen. U kunt via de rechter onder andere:
- betaling van een factuur of rekening eisen (gerechtelijke incasso)
- betaling van achterstallig salaris vorderen (loonvordering)
- eisen dat iemand ergens mee stopt (bijvoorbeeld met bouwen)
- (achterstallige) alimentatie eisen
- iemand aansprakelijk stellen
- het stoppen van smaad en laster eisen
Tijdens de juridische procedure kunnen beide partijen bewijsstukken indienen en hun zienswijze onderbouwen. Soms worden daarbij ook getuigen of experts opgeroepen. Op basis van al deze informatie spreekt de rechter een vonnis uit over het conflict.
Een geschil bij de rechter tussen particulieren, stichtingen of bedrijven heet een civiele procedure.
Een gerechtelijke procedure is nodig als het niet lukt om overeenstemming te bereiken in een minnelijke procedure. Als u bijvoorbeeld geld van iemand tegoed heeft, kunt u eerst een minnelijke incasso starten. Hierbij stuurt het incassobureau betalingsherinneringen en aanmaningen. Betaalt de tegenpartij nog steeds niet? Dan kunt u de tegenpartij voor de rechter dagen.
Soorten gerechtelijke procedures
De Nederlandse rechtspraak kent verschillende soorten gerechtelijke procedures. Zo kunnen we een onderscheid maken tussen:
- Strafrechtprocedures (tussen het Openbaar Ministerie en een verdachte)
- Bestuursrechtelijke procedures (geschillen van burgers tegen de overheid)
- Civiele procedures (geschillen tussen particulieren, stichtingen of bedrijven)
Als u zelf een rechtszaak aan wilt spannen gaat het meestal om een civiele procedure en soms om een bestuursrechtelijke procedure. Binnen zowel het civiele als het bestuursrecht zijn weer verschillende soorten procedures te onderscheiden.
Spoedprocedure (kort geding)
Als er haast is bij een beslissing van de rechter, bijvoorbeeld omdat u meer schade oploopt als het lang duurt voor de zaak is afgehandeld, dan kunt u een kort geding aanspannen. Tijdens het kort geding doet de voorzieningenrechter een voorlopige uitspraak (voorlopige voorziening). Eventueel kunnen de partijen de zaak uitvoerig laten behandelen in een bodemprocedure, maar dit is niet verplicht. Een kort geding is alleen mogelijk als de eisende partij een spoedeisend belang heeft.
De rechter kan geen definitieve beslissingen nemen in een kort geding. Daarom kan de rechter in een spoedprocedure bijvoorbeeld geen overeenkomsten ontbinden of vernietigen.
Bodemprocedure
Als er geen spoedeisend belang is bij een zaak, dan kunt u een normale, uitgebreide procedure beginnen tegen de andere partij. Deze procedure wordt ook wel een bodemprocedure genoemd. Tijdens deze procedure bij de rechtbank worden alle facetten van de zaak uitgebreid belicht. Hierdoor neemt de zaak langer in beslag (zolang als nodig is voor de rechter om tot een oordeel te komen). Er kunnen bijvoorbeeld uitgebreid getuigen en experts worden gehoord.
Verzoekschriftprocedure
Zowel het kort geding als de bodemprocedure beginnen met het dagvaarden van de tegenpartij. Daardoor worden deze zaken ook wel dagvaardingsprocedure genoemd.
Een verzoekschriftprocedure begint daarentegen door een verzoekschrift in te dienen bij de rechtbank. U eist niets van een andere partij maar doet de rechter een verzoek om iets te doen, bijvoorbeeld een echtscheiding uit te spreken. Andere betrokkenen (belanghebbenden) kunnen hierop reageren en verweer voeren als zij iets anders willen.
Direct een gerechtelijke procedure starten?
Vul uw gegevens in en wij nemen binnen één werkdag contact met u op!


Bij welke rechtbank?
Civiele procedures worden behandeld door twee verschillende soorten rechtbanken: de kantonrechter of de civiele rechter. Welke rechter over de zaak beslist, hangt onder andere af van de hoogte van het bedrag waar de zaak om draait.
Kantonrechter
De kantonrechter behandelt zaken die draaien om minder dan € 25.000. Ook beslist de rechter over alle arbeidszaken, huurzaken, consumentenkoopzaken en consumentenkredietzaken (ook als het gaat om meer dan € 25.000). Verder dienen ook zaken over bewindvoering, curatele, mentorschap en het aanvaarden of verwerpen van een erfenis bij de kantonrechter.
Bij de kantonrechter is het niet verplicht om een advocaat in de arm te nemen.
Civiele rechter
De civiele rechter beslist over zaken van meer dan € 25.000 of als het gaat om zaken van onbepaalde waarde. Een zaak van onbepaalde waarde is bijvoorbeeld als er betwist wordt dat er een overeenkomst tussen de partijen bestaat of als de ene partij eist dat de andere partij ergens mee stopt. Verder behandelt de civiele rechter zaken over echtscheiding, alimentatie, voogdij en adoptie.
Bij de civiele rechter is het verplicht om bijstand te krijgen van een advocaat.


Hoe verloopt de gerechtelijke procedure?
Een gerechtelijke procedure bestaat uit een aantal vaste onderdelen die we hieronder zullen bespreken. Zo weet u hoe een gerechtelijke procedure verloopt.
Stap 1:
Stap 1: Dagvaarding uitbrengen
Om een ander voor de rechter te dagen moet de eiser (degene die de procedure start) de tegenpartij dagvaarden. Met de dagvaarding wordt de tegenpartij opgeroepen om voor de rechter te verschijnen.
In de dagvaarding staat wat u van de andere partij eist en waarom. Ook staat in de dagvaarding een roldatum. Dit is de datum waarop de gedaagde zich (schriftelijk) bij de rechtbank moet hebben gemeld. Als de zaak bij de civiele rechter dient, moet de dagvaarding worden opgesteld door een advocaat. Bij de kantonrechter hoeft dit niet.
Een deurwaarder moet de dagvaarding betekenen (officieel overhandigd) aan de andere partij. De gerechtsdeurwaarder overhandigt de dagvaarding aan de gedaagde en bezorgt ook een versie bij de rechtbank.
Stap 2:
Stap 2: Tegenpartij kan reageren
Nadat de tegenpartij de dagvaarding heeft ontvangen van de deurwaarder, kan zij hierop reageren. Dit noemt men een conclusie van antwoord. Als de zaak bij de civiele rechter dient, moet de wederpartij hiervoor een advocaat in de arm nemen. In de conclusie van antwoord kan de gedaagde partij zich verweren.
Eventueel kan de gedaagde partij ook een tegenvordering (eis in reconventie) indienen. De rechter moet de conclusie van antwoord en een eventuele tegenvordering uiterlijk op de in de dagvaarding genoemde roldatum hebben ontvangen.
Na de conclusie van antwoord kan de rechter besluiten de partijen in een tweede schriftelijke ronde de kans te geven op elkaars stellingen. De reactie van de eiser op de conclusie van antwoord noemt men de conclusie van repliek. Hier kan de gedaagde weer op reageren met een conclusie van dupliek.
Stap 3:
Stap 3: Mondelinge behandeling van de zaak
Na deze schriftelijke rondes plant de rechter een datum waarop de zaak mondeling behandeld wordt. Tijdens een zitting stelt de rechter vragen aan de betrokken partijen. Dit noemt men de comparitie van partijen. Dit doet de rechter om een duidelijk beeld te krijgen van de feiten. Vaak probeert de rechter ook te onderzoeken of het nog mogelijk is om tot een minnelijke oplossing te komen. Soms schorst de rechter de zaak even zodat de partijen op de gang samen verder kunnen overleggen.
Stap 4:
Stap 4: De rechter wijst vonnis
Als het niet mogelijk is om tot een schikking te komen, dan doet de rechter een uitspraak. In het vonnis beargumenteert de rechter hoe hij tot het oordeel is gekomen. Het vonnis moet door een deurwaarder aan de gedaagde partij worden betekend met de eis om aan het vonnis te voldoen.
De gedaagde partij kan nog wel in hoger beroep gaan tegen de beslissing van de rechter. Dit moet meestal binnen 3 maanden.
Soms moet de verliezende partij wel alvast aan het vonnis voldoen, ook als het hoger beroep nog niet is afgerond. Dit is het geval als in het vonnis staat dat het ‘uitvoerbaar bij voorraad’ is.
Stap 5:
Stap 5: Het vonnis ten uitvoer leggen
In sommige gevallen voldoet de verliezende partij niet vrijwillig aan het vonnis. In dat geval kan een deurwaarder het vonnis executeren.
Als de rechter bijvoorbeeld een vordering toewijst, dan wordt de verliezende partij veroordeeld tot het betalen van de vordering en de juridische kosten. Als de andere partij dit niet uit zichzelf doet, dan kan de deurwaarder beslag leggen.
Heeft u bijvoorbeeld betaling gevorderd en heeft de rechter u in het gelijk gesteld, maar betaalt de tegenpartij nog steeds niet? Dan kan de deurwaarder beslag leggen bij uw debiteur. De deurwaarder legt bijvoorbeeld beslag op bankrekeningen, inkomen of fysieke goederen.
Kosten gerechtelijke procedure
De kosten van een rechtszaak hangen af van verschillende factoren. Bijvoorbeeld de hoogte van het bedrag, waarom het geschil draait en of er een advocaat vereist is. De kosten voor een gerechtelijke procedure kunnen worden onderverdeeld in de volgende posten:
- Kosten voor juridische bijstand
- Griffierecht
- Kosten voor de deurwaarder
- Vergoeding voor getuigen en deskundigen
- Reis-, verlet- en verblijfskosten
Gerechtsdeurwaarders moeten wettelijk gezien vaste bedragen hanteren per uitgevoerde ambtshandeling (bijvoorbeeld het betekenen van een dagvaarding of vonnis). Het uitbrengen van dagvaardingen kost bijvoorbeeld € 112,37.
Ook voor het griffierecht (de kosten die aan de rechtbank betaald moeten worden) gelden vaste bedragen. De kosten voor juridische bijstand hangen af van het uurtarief van de advocaat of jurist en hoeveel uur die aan de zaak moet besteden.
Begint u een gerechtelijke procedure omdat u geld van iemand tegoed heeft? Dan zijn er vaak ook al buitengerechtelijke incassokosten in rekening gebracht bij de tegenpartij.
Een gerechtelijke procedure starten?
Heeft u geld tegoed van iemand anders? Bijvoorbeeld omdat een klant een rekening niet betaald heeft? Of omdat u recht heeft op een schadevergoeding? Als uw debiteur niet wil betalen, dan kan Invorderingsbedrijf een gerechtelijke procedure voor u aanspannen. Onze juristen zijn gespecialiseerd in gerechtelijke incasso en we werken samen met de beste advocaten en deurwaarders. Zo kunnen we iedere incassozaak tot een goed eind brengen.
Juridisch advies?
Laat uw gegevens achter en een van onze juristen neemt contact met u op.


FAQ: Veelgestelde vragen over gerechtelijke procedures
FAQ: Wie betaalt de kosten voor een gerechtelijke procedure?
De kosten voor een juridische procedure worden in eerste instantie door de eiser en de gedaagde zelf betaald. In de dagvaarding kan de eiser vorderen dat de proceskosten vergoed worden. De gedaagde kan hetzelfde doen in zijn verweer.
De rechter zal de verliezende partij in het vonnis veroordelen tot het betalen van de proceskosten die de andere partij heeft moeten maken. Dit noemen we een proceskostenveroordeling. De rechter bepaalt hoe hoog die vergoeding precies is.
Meestal zal de rechter de verliezende partij veroordelen tot het betalen van de betaalde deurwaarderskosten, griffierechten en het salaris voor de gemachtigde (volgens het liquidatietarief).
Als beide partijen deels in het gelijk worden gesteld, besluit de rechter meestal dat beide partijen hun eigen proceskosten moeten betalen.
FAQ: Hoelang duurt een gerechtelijke procedure?
Een uitgebreide gerechtelijke procedure (bodemprocedure) duurt gemiddeld 6 tot 8 maanden, maar dit is afhankelijk van de complexiteit van de zaak. Sommige zaken zijn veel sneller afgerond terwijl andere geschillen langer in beslag nemen.
Bij een kort geding vindt er (afhankelijk van hoeveel haast er is geboden) snel een zitting plaats (in ieder geval binnen 8 weken). Vervolgens wordt er altijd binnen twee weken uitspraak gedaan. Als het noodzakelijk is, dan vindt de zitting al binnen enkele dagen plaats en doet de rechter direct of binnen een paar dagen uitspraak.
FAQ: Wat als de tegenpartij niet reageert op de dagvaarding?
Voert de wederpartij geen verweer tegen de eis? En verschijnt hij ook niet op de zitting? Dan spreekt de rechter een verstekvonnis uit. Dit vonnis wordt dan gebaseerd op uitsluitend de informatie die de eiser heeft aangedragen en is vrijwel altijd in het voordeel van de eisende partij.
FAQ: Wat is de verjaringstermijn van mijn vordering?
Als u iets eist van een andere partij, dan is het belangrijk dat u dat doet voordat de verjaringstermijn verloopt. Een vordering verjaart in principe binnen 20 jaar. Er zijn echter een hoop uitzonderingen op deze regel. Zo zijn er bepaalde vorderingen die verjaren binnen 5 jaar. Een vordering over een consumentenkoop verjaart al binnen 2 jaar.
Als de verjaringstermijn van de vordering is verlopen is het niet meer mogelijk om een gerechtelijke procedure te starten. Wel kunt u voordat een vordering verjaart een stuitingsbrief sturen.
FAQ: Heb ik een advocaat nodig?
Of u een advocaat nodig heeft, is afhankelijk van de rechtbank die uw zaak behandelt. Bij de kantonrechter is een advocaat niet verplicht, maar wel toegestaan. Bij de civiele rechtbank zijn zowel de eiser als de gedaagde verplicht een advocaat in te schakelen.
Daarnaast zijn er voor verschillende specifieke handelingen een advocaat vereist. Zo heeft u altijd een advocaat nodig als u conservatoir beslag wilt leggen.
FAQ: Wat is het verschil tussen gerechtelijke en buitengerechtelijke incasso?
Als u geld van iemand tegoed heeft, bijvoorbeeld omdat uw klant een factuur niet betaalt, dan kunt u daarvoor een gerechtelijke procedure starten (dit noemen we ook wel gerechtelijke incasso). Toch is het vaak niet nodig om direct naar de rechter te stappen. U kunt namelijk ook eerst een buitengerechtelijke incassoprocedure starten.
U kunt een incassobureau inschakelen en het incassobureau gaat achter uw geld aan. Het incassobureau stuurt bijvoorbeeld betalingsherinneringen en aanmaningen en neemt persoonlijk contact op met uw debiteur. Het voordeel is dat buitengerechtelijke incasso (bij Invorderingsbedrijf) op basis van no cure, no pay plaatsvindt. De kans is groot dat de vordering geïncasseerd wordt in het buitengerechtelijke traject (85 procent kans op succes). Lukt dat niet, dan kunnen we alsnog het gerechtelijke incassotraject gebruiken.
Waarom 40.000 klanten u voor gingen
- Dé #1 incassering in het binnen-en buitenland
- No Cure No Pay aanpak
- Altijd inzicht (24/7) in uw zaak via ons uniek Online Cockpit portaal
-
Één vast contactpersoon
(jurist of advocaat) - 100% uitkering van de hoofdsom
- Direct actie (dezelfde werkdag)


Als eigenaar van een startende organisatie hoopte ik nooit in contact te hoeven komen met een incassokantoor, toen een van onze debiteuren stelselmatig weigerde te betalen, had ik helaas geen andere optie. Door kordaat optreden van Het Invorderingsbedrijf en een snelle juridische procedure kreeg ik toch mijn geld terug, inclusief een groot gedeelte van alle gemaakte kosten! Ik kan hen bij iedereen aanbevelen!


Rechtszaak ging super snel, nu de betaling nog. Vond de hulp ter zitting deskundig (hele discussie met de tegenpartij over de incassokosten) en de rechter heeft de incassokosten veroordeeld op de wanbetaler.
Onze incassojuristen & adviseurs
- mr. Wesley BoetersInterim-advocaat
- Bas ToetIncassospecialist
- Tim BetistIncassospecialist
- Luka TripicIncassospecialist