Kosten rechtszaak: wat kost een
juridische procedure?

Is er haast geboden bij een uitspraak van de rechter, dan kunt u een kort geding aanspannen. Tijdens het kort geding wordt de zaak slechts oppervlakkig behandeld en doet de rechter een versnelde, voorlopige uitspraak (voorlopige voorziening). 

Door het snelle karakter van het kort geding zijn de kosten vaak lager. Niet alle aspecten van de zaak worden in detail behandeld, waardoor een advocaat of jurist minder tijd aan de zaak hoeft te besteden. Hierdoor zijn de kosten voor juridische bijstand vaak aanzienlijk lager.

Een uitspraak in een kort geding is niet definitief. Hiervoor moet een bodemprocedure gevoerd worden, maar dit is niet verplicht. In de praktijk komt het regelmatig voor dat beide partijen zich neerleggen bij de voorlopige voorziening. Daarmee kan een kort geding een snelle en efficiënte manier zijn om een vordering via de rechter te incasseren.

Of u een advocaat nodig heeft, hangt af van de zaak. Bij de kantonrechter is een advocaat niet verplicht, maar tijdens een civiele procedure bij de rechtbank moeten beide partijen verplicht een advocaat inschakelen.

Verder heeft u een advocaat nodig als u bijvoorbeeld conservatoir beslag wilt laten leggen tijdens de procedure.

Ook nadat de rechter uitspraak heeft gedaan, worden er vaak nog kosten gemaakt. U moet daarbij bijvoorbeeld denken aan het bestuderen van de uitspraak door de advocaat en het laten betekenen van het vonnis aan de andere partij door een deurwaarder. Dit noemt men de nakosten. In de proceskostenveroordeling, neemt de rechter doorgaans direct een vast bedrag op voor de nakosten.

Of de kosten die gemoeid zijn met een rechtszaak aftrekbaar zijn, hangt af van uw hoedanigheid. Alle kosten die een onderneming maakt (behalve boetes) zijn aftrekbaar van de winst. Als uw onderneming een rechtszaak voert, kunt u de kosten daarvan dus afhalen van de winst.

Voor particulieren zijn de kosten van een rechtszaak in principe niet aftrekbaar. Alleen als u een rechtszaak voert voor het verkrijgen of innen van partneralimentatie is dat aftrekbaar tijdens de aangifte inkomstenbelasting.

Als de rechter geen van de partijen helemaal in het gelijk stelt, bepaalt de rechter wie welke kosten moet betalen. Als beide partijen in gelijke mate in het gelijk worden gesteld, dragen zij meestal beide hun eigen proceskosten. Hetzelfde geldt als er geen sprake is van een winnaar of verliezer, zoals bij een echtscheiding.

Soms komt het voor dat het totale bedrag waarover de rechter moet oordelen bestaat uit verschillende onderdelen. Dit is bijvoorbeeld het geval als u betaling van een factuur eist en bovendien een schadevergoeding wilt, omdat u schade heeft geleden door de late betaling. Het totale bedrag waar de rechtszaak om draait, noemt men de gekoppelde waarde. Dit is onder andere van belang bij het bepalen van de griffierechten en het liquidatietarief.

Voordat iemand een rechtszaak begint om een vordering te incasseren zijn er vaak al een hoop kosten gemaakt. U kunt daarbij bijvoorbeeld denken aan de kosten voor het inschakelen van een incassobureau. Dit noemt men de buitengerechtelijke kosten. Ook deze kosten zijn te verhalen op de debiteur. Voor een openstaande vordering mag een vast bedrag aan buitengerechtelijke incassokosten in rekening gebracht worden, afhankelijk van de hoogte van de vordering.