Executoriaal beslag

Als de rechter uitspraak heeft gedaan en het vonnis uitvoerbaar is, dan mag de uitspraak in principe gewoon geëxecuteerd worden. De beslaglegging ongedaan maken is in dat geval alleen in uitzonderlijke situaties mogelijk, bijvoorbeeld als er beslag wordt gelegd op basis van een document zonder executoriale titel of als de verjaringstermijn inmiddels is verstreken. In dat geval kan de geëxecuteerde een kort geding aanspannen om de beslaglegging ongedaan te maken.

Besluit de veroordeelde partij in hoger beroep te gaan? Ook dan is het vonnis van de rechtbank vaak gewoon uitvoerbaar. In het vonnis staat vaak namelijk dat de veroordeling bij voorbaat uitvoerbaar is. Dat betekent dat het een executoriale titel heeft. Staat er niet in dat het vonnis bij voorbaat uitvoerbaar is? Dan is het nog niet mogelijk om beslag te leggen en moet u de uitspraak van het gerechtshof afwachten.

Een arbitraal vonnis of een vonnis van een buitenlandse rechtbank heeft niet direct een executoriale titel. Voordat een arbitraal eindvonnis of een gerechtelijke uitspraak uit het buitenland ten uitvoer gelegd mag worden, moet de voorzieningenrechter in Nederland verlof tot tenuitvoerlegging verlenen. Deze toestemming om de uitspraak te executeren noemt men ook wel een exequatur.

Als een gerechtelijk vonnis onherroepelijk of bij voorbaat uitvoerbaar is, wordt aan de eisende partij automatisch een grosse (een gewaarmerkt afschrift van het vonnis) verstrekt. De grosse van een notariële akte kan opgevraagd worden bij de notaris.

Voor bijvoorbeeld een buitenlands vonnis of een arbitrale uitspraak moet eerst verlof tot tenuitvoerlegging gevraagd worden aan de rechter. Met dit verlof kan de deurwaarder beslag leggen.

De bank is wettelijk verplicht om mee te werken aan een beslaglegging. Zodra de deurwaarder beslag legt op een bankrekening wordt het aanwezige saldo geblokkeerd. Vervolgens kan de bank het verschuldigde bedrag overmaken aan de deurwaarder.

In beginsel wordt de verliezende partij veroordeeld tot het betalen van een proceskosten aan de winnende partij. Dit zijn de kosten die de benadeelde partij bijvoorbeeld gemaakt heeft voor de griffierechten, juridische bijstand en deurwaarderskosten. 

In de proceskostenveroordeling wordt direct rekening gehouden met de nakosten. Dit zijn de kosten voor bijvoorbeeld het bestuderen en ten uitvoer leggen van het vonnis. De veroordeelde partij betaalt dus de executiekosten. Deze kan de deurwaarder direct met de rest van de vordering incasseren.

Zodra de rechter uitspraak heeft gedaan, kan het vonnis geëxecuteerd worden. Wanneer de deurwaarder het vonnis aan de debiteur betekend (uitgereikt) heeft, moet de gehele vordering binnen twee dagen betaald zijn. Als dat niet gebeurt dan kan de deurwaarder direct beslag leggen. Als de schuld na de beslaglegging voldaan is, dan is de zaak daarmee afgerond. 

Heeft de debiteur niet voldoende middelen om beslag op te leggen? Als de deurwaarder bijvoorbeeld beslag legt op een bankrekening waar niet voldoende geld op staat, dan blijft de rekening bevroren tot de vordering is voldaan. De deurwaarder kan vervolgens twee keer per maand beslag leggen op alle bijgeschreven tegoeden op de bankrekening. Het beslag mag in totaal drie maanden blijven bestaan.

Als het niet lukt om de gehele vordering in één keer te vereffenen met een beslaglegging, dan mag de deurwaarder meerdere keren beslag leggen. Als er te weinig geld op de bankrekening staat, mag de deurwaarder bijvoorbeeld nogmaals beslag leggen als er weer geld is bijgeschreven.

Op veel bezittingen van de debiteur kan executoriaal beslag worden gelegd, maar niet op alles. Er zijn een aantal zaken waar een deurwaarder géén beslag op mag leggen. Voorbeelden hiervan zijn:

• kleding
• eten en drinken
• spullen voor persoonlijke verzorging zoals een föhn of een scheerapparaat
• spullen die u in Nederland nodig heeft voor een normaal leven zoals een mobiele telefoon of een computer
• speelgoed van uw kinderen
• spullen die u nodig heeft om uw inkomen te houden of voor een studie
• belangrijke persoonlijke spullen zoals een trouwring of fotoboeken
• huisdieren en spullen die u nodig heeft voor het verzorgen van uw huisdieren
• spullen die niet van u zijn volgens een akte van de notaris
• spullen van een huurder of onderhuurder

Een deurwaarder mag niet zomaar zonder aankondiging beslag leggen. De geëxecuteerde moet altijd eerst een executoriale titel met een bevel tot betaling hebben ontvangen. Daarna heeft de debiteur nog twee dagen de tijd om de vordering te voldoen. Pas daarna mag er beslag gelegd worden.