Home PageAansprakelijkheid dieren

Aansprakelijkheid dieren: wie is er verantwoordelijk voor schade veroorzaakt door dieren?

Bent u door een hond gebeten? Of heeft u een aanrijding gehad omdat u plots moest uitwijken voor een overstekende kat? En wat als uw dieren besmet raken door een ziek dier van een ander? Als u schade lijdt die is veroorzaakt door een dier van een ander, dan is in veel gevallen de bezitter aansprakelijk. Dat betekent dat u een schadevergoeding kunt eisen van de eigenaar van het dier.

Schade geleden door een dier?

Vul uw gegevens in en wij nemen direct contact met u op!

Aansprakelijkheid voor dieren: wetsartikel (6:179 bw)

Een dier kan zelf natuurlijk niet verantwoordelijk worden gehouden voor de schade die hij aanricht. Daarom is het in de wet zo geregeld dat de bezitter van het dier aansprakelijk is. Dit hoeft niet te betekenen dat de eigenaar ook schuld heeft aan het gedrag van het dier.

De aansprakelijkheid voor dieren is vastgelegd in Artikel 179 Burgerlijk Wetboek Boek 6.

De wettekst luidt als volgt:

“De bezitter van een dier is aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade, tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht, in zijn macht zou hebben gehad.”

Welke dieren vallen onder dit wetsartikel?

Het wetsartikel is bedoeld voor dieren die door mensen worden gehouden. Wilde dieren of zwerfdieren vallen hier dus niet onder.

Ook vallen bacterie- en viruskweek in dit kader niet onder het begrip dieren. Als iemand letsel oploopt door virussen of bacteriën kan die de eigenaar wel aansprakelijk stellen op grond van Artikel 6:175 BW (aansprakelijkheid voor gevaarlijke stoffen).

Wanneer is de eigenaar aansprakelijk?

Er moet dus aan twee belangrijke voorwaarden worden voldaan om de eigenaar op basis van het hierboven genoemde artikel aansprakelijk te kunnen stellen:

Het dier heeft de schade veroorzaakt
Het dier handelt uit eigen gedraging en niet in opdracht van de bezitter (of de bezitter zou de gedragingen van het dier niet gecorrigeerd hebben als hij daar wel de kans toe zou hebben gehad)

Als een hond bijvoorbeeld aan de kant springt voor een auto en hierdoor een fietser ten val brengt, dan is de eigenaar (op basis van dit wetsartikel) bijvoorbeeld niet aansprakelijk. De eigenaar zou de hond vermoedelijk immers niet belet hebben om aan de kant te springen voor de auto.

Wanneer het dier schade toebrengt terwijl hij bevelen opvolgt, wordt de schade niet veroorzaakt door de eigen energie van het dier en het onberekenbare element dat besloten ligt in het karakter van het dier. Op grond van artikel 6:179 BW is de eigenaar in dat geval niet aansprakelijk.

Voorbeeld

Of een dier uit “eigen energie” handelt of op commando, luistert soms erg nauw. In 2010 oordeelde het Gerechtshof in Leeuwarden bijvoorbeeld dat de politie aansprakelijk was voor een beet die politiehond Cento had toegebracht.

De politie had het commando gegeven het slachtoffer te “stellen”. Daarmee kreeg de hond de opdracht de persoon uit te schakelen, bijvoorbeeld door in zijn onderarm of onderbeen te bijten. In plaats daarvan beet de hond het slachtoffer in zijn geslachtsdeel. Het slachtoffer stelde de politie aansprakelijk. De rechtbank oordeelde in eerste aanleg dat de politie niet aansprakelijk was omdat de hond op commando handelde.

Het Gerechtshof ging tijdens het hoger beroep niet mee in deze redenering en bepaalde dat de hond juist niet had gehoorzaamd door niet in de arm of het been, maar in het geslachtsdeel te bijten. Dit was volgens het hof een uiting van de eigen energie en het onberekenbare element dat bij dieren past. Hierdoor was de politie als eigenaar aansprakelijk voor de toegebrachte schade.

Aansprakelijkheid op basis van een onrechtmatige daad

Als een dier op bevel van de bezitter handelt, gaat Artikel 6:179 BW dus niet op. In dat geval kan de eigenaar eventueel aansprakelijk gesteld worden op basis van het reguliere aansprakelijkheidsrecht. De vraag is dan of er van de kant van de bezitter sprake is van een onrechtmatige daad (Artikel 162 Burgerlijk Wetboek Boek 6).

Een onrechtmatige daad is een handeling die in strijd is met de wet of met hetgeen volgens de ongeschreven regels in het maatschappelijk verkeer als betamelijk wordt geacht.

Geeft een ruiter een paard de opdracht om naar links te gaan en overrijdt het paard vervolgens iemand, dan kan de eigenaar op basis van een onrechtmatige daad aansprakelijk gesteld worden.

Geeft het baasje zijn hond de opdracht om een inbreker te bijten? Dan is er geen sprake van een onrechtmatige daad (maar van noodweer) en is de eigenaar dus ook niet aansprakelijk.

Wie is aansprakelijk als dieren ziektes verspreiden?

Dieren kunnen besmettelijke ziektes verspreiden. Dit kan voor een enorme schadepost zorgen. Denk bijvoorbeeld aan besmettelijke ziektes die zich onder veehouderijen kunnen verspreiden. In sommige gevallen is het nodig om alle dieren te ruimen om de verspreiding van de ziekte te stoppen.

Daarnaast kunnen dieren ook mensen besmetten. Als een hond ziek is en iemand bijt, kan hij daarmee ernstige ziektes verspreiden.

Maar wie is er aansprakelijk voor de verspreiding van dierziektes?

Bij het beoordelen van de aansprakelijkheid bij ziekteoverdracht door dieren, staat wederom de vraag centraal of het dier onvoorspelbaar en uit eigen beweging handelt.

Belangrijke jurisprudentie op dit gebied stamt uit 1984:

In deze zaak werd de eigenaar van een ontsnapt varken aansprakelijk gesteld omdat het dier een besmettelijke ziekte had overgebracht op varkens van een aangrenzend varkensbedrijf.

De Hoge Raad oordeelde uiteindelijk dat de boer niet aansprakelijk was omdat er te weinig sprake van was dat de schade was veroorzaakt door de eigen energie van het dier. De ziekte was gewoon overgesprongen van het ene varken op het andere en daar kon het ontsnapte varken niets aan doen.

Dat betekent overigens niet dat een eigenaar nooit aansprakelijk kan zijn voor het verspreiden van besmettelijke ziektes door een dier. Als een kat bijvoorbeeld iemand krabt en hierdoor de zogenaamde kattenkrabziekte (Bartonella henselae-infectie) overdraagt, dan kan bijvoorbeeld wel gesteld worden dat de krab en de daaruit voortvloeiende letselschade het gevolg is van de onvoorspelbare gedraging van het dier.

Bezitter aansprakelijk stellen

Heeft u schade geleden door een dier en wilt u de bezitter aansprakelijk stellen? De juristen van Invorderingsbedrijf kunnen dit voor u afhandelen. We stellen de eigenaar van het dier aansprakelijk en zetten uiteen welke schade vergoed moet worden.

Ons uitgangspunt is om er op minnelijke wijze uit te komen met de andere partij, maar als dat niet lukt beschikken we over alle middelen (o.a. juristen, advocaten en deurwaarders) om een juridische procedure aan te spannen en via de rechter een schadevergoeding af te dwingen.

Wilt u juridisch advies?

Vul uw gegevens in en wij nemen direct contact met u op!

FAQ: Veelgestelde vragen over aansprakelijkheid voor dieren

FAQ: Wie is de bezitter van een dier?

In de wetgeving wordt gesproken over de bezitter van het dier en niet over de eigenaar. De bezitter is degene die het dier “onder zich heeft”. Dit is meestal de eigenaar, maar dat hoeft niet zo te zijn. Een paard kan bijvoorbeeld ook geleased worden. In dat geval kan ook degene die het paard huurt als bezitter worden aangemerkt.

FAQ: Wie is er aansprakelijk als een dier meerdere bezitters heeft?

Als een dier meerdere bezitters heeft, dan zijn de mede-bezitters hoofdelijk aansprakelijk voor de schade. Dat betekent dat het slachtoffer de volledige schadevergoeding kan verhalen op één van de bezitters.

FAQ: Ik ben gebeten door een loslopende hond. Is de eigenaar aansprakelijk?

Bij aansprakelijkheid voor dieren gaat het om risicoaansprakelijkheid en niet om schuld. Ook als de eigenaar geen schuld heeft aan de handeling van het dier is hij in beginsel aansprakelijk.

Dit geldt bijvoorbeeld als u wordt gebeten door een loslopende hond. De eigenaar kan er misschien niets aan doen dat zijn hond u bijt, maar hij is nog steeds aansprakelijk.

Alleen als de beet uw eigen schuld is, bijvoorbeeld doordat u een erf met waarschuwingsborden betreedt, is de eigenaar niet aansprakelijk.

FAQ: Is de eigenaar verzekerd voor schade die een dier aanricht?

Een bezitter van een dier kan zich verzekeren tegen eventuele schade die het dier aanricht. Dit kan met een Aansprakelijkheidsverzekering voor Particulieren (AVP). Deze verzekering beschermt de verzekerde tegen alle risico’s van aansprakelijkheid als particulier.