Home PageHoofdelijke aansprakelijkheid

Hoofdelijke aansprakelijkheid

Als u een overeenkomst bent aangegaan met meerdere partijen is het soms mogelijk om die hoofdelijk aansprakelijk te stellen. Hoofdelijke aansprakelijkheid betekent dat de verschillende schuldenaren individueel kunnen worden aangesproken op de totale vordering. U kunt de gehele vordering dus verhalen op één schuldenaar.

Dit is bijvoorbeeld belangrijk als de andere schuldenaren niet genoeg geld hebben om aan hun deel van de verplichtingen te voldoen.

Een schuld innen?

Vul uw gegevens in en wij nemen direct contact met u op!

Wat is hoofdelijke aansprakelijkheid?

Als twee of meer partijen samen een schuld aangaan, dan zijn zij in principe ieder voor een gelijk deel van de vordering aansprakelijk.

Een uitzondering hierop is hoofdelijkheid of hoofdelijke aansprakelijkheid. Als meerdere partijen hoofdelijk aansprakelijk zijn, dan zijn ze volgens Artikel 7 Burgerlijk Wetboek Boek 6 ieder aansprakelijk voor de gehele schuld. De schuldeiser kan het volledige bedrag dus opeisen bij één van de schuldenaren.

Voorbeeld: twee partijen hebben samen een schuld van € 5000,-. Door de hoofdelijke aansprakelijkheid kunt u als schuldeiser het volledige bedrag verhalen op één van de twee partijen. Zonder hoofdelijke aansprakelijkheid moet u € 2500 bij de ene én € 2500 bij de andere partij zien te incasseren.

Op het moment dat er sprake is van hoofdelijke aansprakelijkheid en één van de partijen de schuld betaalt, dan zijn de andere hoofdelijk aansprakelijke partijen bevrijd van hun verplichtingen ten opzichte van de schuldeiser.

De hoofdelijk schuldenaar die de volledige schuld betaalt, kan de delen waarvoor zijn medeschuldenaars verantwoordelijk zijn vervolgens op hen verhalen. Dit noemt men regresrecht. De onderlinge draagplicht blijft dus gelijk.

Voorbeelden hoofdelijke aansprakelijkheid

Er zijn verschillende situaties waarin hoofdelijke aansprakelijkheid een rol speelt. Onder andere de volgende partijen zijn hoofdelijk aansprakelijk:

De vennoten van een vennootschap onder firma (VOF)
Schuldenaren bij een schadevergoedingsverplichting
Twee of meerdere opdrachtgevers die gezamenlijk een opdracht geven
Eigenaren van een gezamenlijke rekening of een en/of rekening (comte-joint overeenkomst)
Huurders die samen een woning huren
Als in de overeenkomst is vastgelegd dat er sprake is van hoofdelijke aansprakelijkheid

Hoe werkt hoofdelijke aansprakelijkheid?

Er zijn diverse manieren waarop hoofdelijke aansprakelijkheid kan ontstaan. Het kan bijvoorbeeld op grond van de wet, maar ook worden vastgelegd in een overeenkomst.

Met name in financieringsovereenkomsten wordt vaak vastgelegd dat een bestuurder privé hoofdelijk verbonden is aan de schuld van zijn onderneming. Als de onderneming de schuld niet meer kan betalen, kan de financierder de vordering verhalen op het privévermogen van de bestuurder.

Een voorbeeld waarbij hoofdelijke aansprakelijkheid voortvloeit uit wetgeving is een schadevergoedingsverplichting. Als meerdere personen aansprakelijk gesteld worden voor dezelfde schade, dan kunnen zij ieder worden aangesproken voor het totale bedrag.

Wanneer kan ik schuldenaren hoofdelijk aansprakelijk stellen?

Hoofdelijke aansprakelijkheid is geen regel, maar een uitzondering. In principe zijn partijen die samen een schuld aangaan dus verantwoordelijk voor hun eigen deel van de schuld. Alleen in uitzonderingssituaties waarin de wet stelt dat sprake is van hoofdelijke aansprakelijkheid of als u dit zelf zo heeft geregeld in de overeenkomst, kunt u de partijen hoofdelijk aansprakelijk stellen.

Gezamenlijke opdrachtgevers

Als twee of meer partijen een opdrachtovereenkomst sluiten, dan zijn zij volgens Artikel 407 Burgerlijk Wetboek Boek 7 hoofdelijk verbonden tegenover de opdrachtnemer. U hoeft dit als ondernemer dus niet afzonderlijk in het contact vast te leggen.

Vennoten van vof

Een vennootschap onder firma (vof) is een onderneming waarin minimaal 2 personen samenwerken onder één gemeenschappelijke naam. Volgens artikel 18 van het Wetboek van Koophandel zijn de vennoten van een vof hoofdelijk verbonden. Dit betekent dat u de gehele vordering dus kunt verhalen op de vof óf een van de vennoten als u een vordering op de vof heeft.

Huurders

Bij een huurovereenkomst met meerdere huurders of medehuurders is er sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid, zo blijkt uit het huurrecht. De hoofdelijke aansprakelijkheid van gezamenlijke huurders is vastgelegd in Artikel 266 en 267 van Burgerlijk Wetboek Boek 7.

Als u bijvoorbeeld een woning verhuurt aan meerdere personen (samenhuur) of als uw huurder een partner als medehuurder heeft, en zij een huurachterstand hebben, dan is het dus mogelijk om bij een huurincasso de volledige schuld te verhalen op één van de huurders of medehuurders.

Overigens gaat het hierbij niet om verplichtingen die opeisbaar waren voordat iemand huurder of medehuurder werd. Als een huurder dus al een huurachterstand heeft op het moment dat hij een huisgenoot krijgt, dan is de nieuwe huurder hier niet voor verantwoordelijk.

Schadevergoeding onrechtmatige daad

Als meerdere personen aansprakelijk zijn gesteld voor dezelfde schade, dan zijn zij hoofdelijk verantwoordelijk voor de schadevergoeding. Dit is geregeld in Artikel 166 Burgerlijk Wetboek Boek 6. Daarin staat namelijk het volgende:

“Indien één van tot een groep behorende personen onrechtmatig schade toebrengt en de kans op het aldus toebrengen van schade deze personen had behoren te weerhouden van hun gedragingen in groepsverband, zijn zij hoofdelijk aansprakelijk indien deze gedragingen hun kunnen worden toegerekend.“

Vastgelegd in overeenkomst

Als u een overeenkomst aangaat met een andere partij is het ook mogelijk om hoofdelijke aansprakelijkheid te eisen. Dit gebeurt vaak bij financieringsovereenkomsten. De bank eist hoofdelijke aansprakelijkheid van een aandeelhouder of bestuurder, zodat zij meer zekerheid heeft dat de lening wordt terugbetaald. Als de onderneming de lening niet kan terugbetalen, dan kan de bank de schuld verhalen op de aandeelhouders of bestuurders.

Aansprakelijkheid verschillende ondernemingsvormen

Als ondernemer doet u vaak zaken met verschillende soorten bedrijven en organisaties. Uw afnemer kan bijvoorbeeld een particulier of een eenmanszaak zijn, maar ook een bv of een stichting. Een eenmanszaak heeft één eigenaar die honderd procent verantwoordelijk is met zijn privévermogen. Daar speelt hoofdelijke aansprakelijkheid dus geen rol. Maar hoe zit het bijvoorbeeld bij een bv met meerdere bestuurders en aandeelhouders? Of bij een vereniging?

Hoofdelijke aansprakelijkheid bv

Bij een rechtspersoon of vennootschap is er in beginsel geen sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid. De bestuurders van een bv zijn dus niet verantwoordelijk voor de schuld van de onderneming. Daar bestaan wel enkele uitzonderingen op. Als er sprake is van onbehoorlijk bestuur en de bv failliet gaat, dan kunnen de bestuurders hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld. Daarnaast zijn bestuurders van een bv hoofdelijk aansprakelijk als dit contractueel zo is afgesproken in de overeenkomst waar de schuld uit voortkomt.

Hoofdelijke aansprakelijkheid vof

Een vof is geen rechtspersoon en de vennoten van een vof zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de vof. Een vof heeft wel een eigen, afgescheiden vermogen. De schuldeiser kan kiezen of hij de schuld verhaalt op het vermogen van de vof of dat op het privévermogen van een van de vennoten.

Stichting of vereniging

Ook stichtingen en verenigingen zijn rechtspersonen. Ook hierbij geldt dus dat de bestuurders in principe niet hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de verplichtingen van de organisatie. Ook hierbij geldt weer dat er sprake kan zijn van hoofdelijke aansprakelijkheid als dit contractueel is vastgelegd of als er sprake is van wanbestuur.

Maatschap

Een maatschap is een samenwerkingsverband, waarbij meerdere personen hetzelfde beroep uitoefenen. Denk bijvoorbeeld aan artsen, advocaten of fysiotherapeuten. Volgens de wet (Artikel 1680 Burgerlijk Wetboek Boek 7A) zijn de partijen (maten) in een maatschap aansprakelijk voor gelijke delen. Ze zijn dus niet hoofdelijk aansprakelijk.

Hoofdelijke aansprakelijkheid afspreken

Als u een overeenkomst sluit dan is het mogelijk om daarin een beding op te nemen dat de betrokken partijen hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de betalingsverplichtingen. Dit geeft u als ondernemer zekerheid dat u de schuld kunt incasseren en maakt de invordering van de schuld minder ingewikkeld.

Het is belangrijk dat het beding op juiste wijze is opgesteld en dat duidelijk is vastgelegd welke partijen hoofdelijk aansprakelijk zijn. Ook is het belangrijk dat alle partijen de overeenkomst ondertekenen, zodat u zwart op wit heeft staan dat zij hoofdelijk verantwoordelijk zijn.

De juristen van Invorderingsbedrijf kunnen u helpen met het opstellen van de overeenkomst.

Meer informatie?

Vul uw gegevens in en wij nemen direct contact met u op!

Ik ben zelf hoofdelijk aansprakelijk gesteld

Heeft een wederpartij u hoofdelijk aansprakelijk gesteld? Dan is het belangrijk om een jurist te laten controleren of u wel echt aansprakelijk bent.

Als dat het geval is (en de vordering gegrond is), dan zit er niets anders op dan het verschuldigde bedrag te betalen.

Heeft u uit hoofdelijke gehoudenheid een vordering betaald? Dan heeft u vervolgens zelf een regresvordering op de andere schuldenaar of schuldenaars. Dit noemt men ook wel subrogatie; de andere schuldenaars dienen het gedeelte van de vordering waarvoor zij verantwoordelijk zijn aan u terug te betalen. Weigeren zij dit. Dan kunt u een incassobureau inschakelen.

Vul hieronder het contactformulier in en een van onze juristen neemt contact met u op om de zaak te bespreken.

Uw zaak bespreken?

Vul uw gegevens in en wij nemen direct contact met u op!

FAQ: Veelgestelde vragen over hoofdelijke aansprakelijkheid

FAQ: Wat is het verschil tussen borgstelling en hoofdelijke aansprakelijkheid?

Hoofdelijke aansprakelijkheid lijkt enigszins op een borgstelling. Bij een borg spreekt iemand die een lening of krediet neemt af dat iemand die garant staat de schuld betaalt als hij dat zelf niet kan.

Bij hoofdelijke aansprakelijkheid zijn meerdere partijen verantwoordelijk voor de schuld en kan de kredietverstrekker zelf bepalen op welke van de aansprakelijke partijen hij de schuld wil verhalen.

Het grote verschil is dat bij een borgstelling de schuldeiser eerst moet proberen de schuld op de schuldenaar zelf te verhalen. Pas als dat niet mogelijk is kan hij degene die borg staat aanspreken.

Als er sprake is van hoofdelijke aansprakelijkheid, dan gaat de schuld alle betrokken partijen aan en mag de schuldeiser die direct volledig op één van hen verhalen.

FAQ: Wat is een 403-verklaring?

In artikel Artikel 403 Burgerlijk Wetboek Boek 2 is vastgelegd dat een aan groep behorende rechtspersoon kan worden vrijgesteld van de verplichting om jaarrekeningen te publiceren. Dit noemt men een 403-verklaring. Een van de voorwaarden voor een 403-verklaring is dat de moedermaatschappij moet aangeven hoofdelijk aansprakelijk te zijn voor de schulden van de vrijgestelde rechtspersoon.

FAQ: Hoe zit het met de hoofdelijke aansprakelijkheid van echtparen?

Echtgenoten die in (beperkte) gemeenschap van goederen zijn getrouwd, zijn samen verantwoordelijk voor hun schulden. Als u bijvoorbeeld samen een huis koopt, bent u beiden hoofdelijk verantwoordelijk voor de hypotheek.

Als bij een scheiding een van de partijen de woning overneemt van de ander, dan is het belangrijk om ontslag uit de hoofdelijke aansprakelijkheid aan te vragen voor de partner die wordt uitgekocht. Op die manier kan de hypotheekverstrekker deze partner niet meer verplichten tot nakoming van de hypotheek.

FAQ: Zijn erfgenamen hoofdelijke aansprakelijk?

Alle erfgenamen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van een erflater, mits de erfenis zuiver aanvaard wordt. Schuldeisers van de erflater kunnen op grond hiervan bij iedere erfgenaam aankloppen om de volledige schuld op te eisen.

FAQ: Wat is het verschil tussen hoofdelijkheid en ondeelbaarheid?

Ook als er sprake is van ondeelbaarheid zijn de partijen hoofdelijk aansprakelijk.

Een financiële schuld is in principe deelbaar. De geldsom kan in gelijke delen worden verdeeld. Sommige verbintenissen kunnen echter onmogelijk gedeeld worden zonder hun praktisch nut te verliezen. Als u bijvoorbeeld een auto koopt die eigendom is van meerdere mensen, dan heeft u er niets aan om alleen de wielen te ontvangen van één van de verkopers.

Als er sprake is van ondeelbaarheid, dan heeft de schuldeiser het recht om de volledige prestatie te vragen aan iedere schuldenaar, ook als er wettelijk gezien geen sprake is van hoofdelijkheid.

De ondeelbaarheid valt weg wanneer de prestatie wordt vervangen door een schadevergoeding.