Stel, u bent aannemer. Om het werk uit te voeren schakelt u onderaannemers in. Indien uw onderaannemers schade veroorzaken of niet tijdig het werk afmaken, kan uw opdrachtgever u aansprakelijk houden. U bent dan schadeplichtig. U wilt op uw beurt de onderaannemer aansprakelijk stellen. Hoe u dit doet en waar u op moet letten leest u in dit artikel. Download ook onze gratis voorbeeld aansprakelijkstelling onderaan het artikel.
Vanuit uw opdrachtgever gezien, bent u de hoofdaannemer. U heeft een overeenkomst tot aanneming van werk gesloten met de hoofdopdrachtgever. Zo spreekt u aanneemsommen af, spreekt u af welke werkzaamheden u zult (laten) verrichten en wat de prijzen zijn. Om het werk uit te voeren maakt u gebruik van zogenaamde hulppersonen. Denk aan timmerlieden, tegelzetters, stukadoors, grondverzetters, schilders etc. Maar wat nu als die hulppersonen niet doen we ze moeten doen?
Er kan een legio van gevallen zijn waarin u overgaat tot een onderaannemer aansprakelijk stellen. Enkele voorbeelden:
In al deze gevallen wilt u de onderaannemer aansprakelijk stellen voor de schade die u lijdt.
Als u eenmaal tekort schiet in de nakoming van de verbintenis ten opzichte van uw opdrachtgever (of dat nu aan uzelf ligt of niet), dan pleegt u wanprestatie. U bent dan zelf schadeplichtig ten opzichte van uw opdrachtgever. Wellicht kunt u daar niets aan doen, alleen het vervelende is dat op grond van de wet de opdrachtgever de schade wel op u kan verhalen. In het ergste geval verrekent de opdrachtgever de “schade” met uw facturen! Zo kan uw opdrachtgever bij u als schade in rekening brengen of verrekenen:
Een hoofdaannemer is in beginsel aansprakelijk voor fouten van zijn onderaannemers ten opzichte van de opdrachtgever. Oftewel, de hoofdaannemer is verantwoordelijk voor de kwaliteit die zijn onderaannemers leveren.
Hiermee duidt de wet op ‘risicoaansprakelijkheid’ van de hoofdaannemer voor fouten van niet-ondergeschikten, in dit geval de onderaannemers. Het maakt geen verschil of de schade is verricht door een ondergeschikte of niet-ondergeschikte. De wanprestatie van de onderaannemer wordt gezien als ‘een verzekerbaar risico’ voor de hoofdaannemer.
In het algemeen geldt het volgende, tussen de hoofdopdrachtgever en u als hoofdaannemer:
Artikel 6:74 Burgerlijk Wetboek (BW)
lid 1.Iedere tekortkoming in de nakoming van een verbintenis verplicht de schuldenaar de schade die de schuldeiser daardoor lijdt te vergoeden, tenzij de tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend.
lid 2.Voor zover nakoming niet reeds blijvend onmogelijk is, vindt lid 1 slechts toepassing met inachtneming van hetgeen is bepaald in de tweede paragraaf betreffende het verzuim van de schuldenaar.
en tussen de onderaannemer en de hoofdopdrachtgever en de hoofdaannemer en de hoofdopdrachtgever geldt het volgende.
Artikel 6:171 Burgerlijk Wetboek (BW)
Indien een niet ondergeschikte die in opdracht van een ander werkzaamheden ter uitoefening van diens bedrijf verricht [hoofdaannemer], jegens een derde aansprakelijk is voor een bij die werkzaamheden begane fout, is ook die ander [onderaannemer] jegens de derde aansprakelijk.
In de wereld van het bouwen geldt de hoofdregel dat een hoofdaannemer moet instaan voor de kwaliteit van het door zijn onderaannemers geleverde werk. De opdrachtgever en de opdrachtnemer (de onderaannemer) kunnen echter contractueel afwijkende afspraken maken, maar doen zij dat niet en maakt een onderaannemer een fout, dan is de hoofdaannemer daar in beginsel voor aansprakelijk.
Art. 7:751 BW bepaalt dat een aannemer bevoegd is (een deel van) het werk te laten uitvoeren door anderen, maar dat hij in dat geval onverminderd aansprakelijk blijft voor de deugdelijke nakoming van de aannemingsovereenkomst. Een hoofdaannemer is in de verhouding tot zijn opdrachtgever dus aansprakelijk voor fouten van onderaannemers.
Voornoemde wettelijke bepaling is een lex specialis, neergelegd in art. 6:76 BW, in welk artikel in meer algemene zin is bepaald dat een schuldenaar die bij de uitvoering van een op hem rustende verbintenis gebruikmaakt van de hulp van andere personen, voor de gedragingen van die hulppersonen op gelijke wijze aansprakelijk is als voor zijn eigen gedragingen.
Uw schadeplicht is vaak niet beperkt, omdat u bij het aangaan van de aannemingsovereenkomst de algemene voorwaarden van de opdrachtgever hebt geaccepteerd en uw eigen algemene voorwaarden daarin zijn uitgesloten. Normaal staat er in uw algemene voorwaarden een beperking van aansprakelijkheid.
Veel opdrachtgevers sluiten namelijk de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van een aannemer uit. Maakt een door u ingeschakelde onderaannemer een fout, dan is meestal in de overeenkomst tussen de hoofdopdrachtgever en u een volgende bepaling opgenomen. Met die bepaling, bent u als hoofdopdrachtnemer volledig aansprakelijk, dus ook voor fouten van de onderaannemer.
Voorbeeldbepaling
Artikel 16: Aansprakelijkheid van de aannemer
16.1 Ontwerpaansprakelijkheid 1. In geval van tekortkomingen in het ontwerp, is de aannemer hiervoor slechts aansprakelijk voor zover deze tekortkomingen hem kunnen worden toegerekend. 2. De aansprakelijkheid van de aannemer op grond van het vorige lid is beperkt tot het voor het verrichten van de ontwerpwerkzaamheden overeengekomen bedrag. Indien geen bedrag is overeengekomen, is de aansprakelijkheid van de aannemer beperkt tot 10% van de aannemingssom. 3. De rechtsvordering uit hoofde van een toerekenbare tekortkoming is niet ontvankelijk, indien zij wordt ingesteld na verloop van vijf jaren na het verstrijken van de onderhoudstermijn.
16.2 Aansprakelijkheid tijdens de uitvoering van het werk
Zeker als uw aansprakelijkheid niet beperkt is door een bepaling in uw eigen algemene voorwaarden of u heeft een voorwaarde zoals hiervoor geaccepteerd, wilt u een onderaannemer aansprakelijk stellen. Bij Invorderingsbedrijf bent u daarvoor aan het juiste adres.
Volgens de wet kunt u vertrouwen op een ‘goed opdrachtnemer’. Maar wat houdt dat precies in? Wat mag u van een goed handelend onderaannemer verwachten? Daar staat namelijk niets over in de wet. In de rechtspraak is er diverse malen een interpretatie gegeven met betrekking tot dit begrip. De onderaannemer moet de normen van een ‘redelijk bekwaam’ en ‘redelijk handelend vakgenoot’ in acht nemen. Daarbij wordt gekeken naar de omstandigheden van het geval, waaronder de aard en inhoud van de opdracht, de positie van de opdrachtnemer en de aard en ernst van de betrokken belangen.
Hieronder leggen we kort uit welke stappen u moet nemen bij een aannemer aansprakelijk stellen.
In enkele uitspraken uit 2001 (Hoge Raad 21 december 2001, NJ 2002, 75) en 2010 (Hoge Raad 18 juni 2010, NJ 2010, 389) heeft de Hoge Raad de voornoemde invulling van artikel 6:171 BW weergegeven.
‘Indien door een fout van een niet-ondergeschikte schade is veroorzaakt bij het verrichten van werkzaamheden voor een hoofdaannemer / opdrachtgever, waarbij een zekere eenheid aanwezig is tussen het bedrijf van de hoofdaannemer / opdrachtgever en de onderaannemer / opdrachtnemer (door het uitoefenen van werkzaamheden door de niet-ondergeschikte ter uitvoering van het bedrijf van de opdrachtgever), dan kan de benadeelde partij zowel de schadeveroorzaker (onderaannemer / bedrijfsmatige ZZP-er) aanspreken alsook de hoofdaannemer / opdrachtgever. En dit kan ook indien het voor de benadeelde op voorhand duidelijk was door wie de schade was veroorzaakt, namelijk door de niet-ondergeschikte.’
De Hoge Raad heeft op 21 december 2004 ook geschetst in welke gevallen een onderaannemer kan worden aangesproken:
“Wanneer iemand zich contractueel heeft gebonden, waardoor de contractverhouding waarbij hij partij is in het rechtsverkeer een schakel is gaan vormen waarmee de belangen van derden, die aan dit verkeer deelnemen, in allerlei vormen kunnen worden verbonden, staat het hem niet onder alle omstandigheden vrij de belangen te verwaarlozen die derden bij de behoorlijke nakoming van contract kunnen hebben (vgl. HR 3 mei 1946, NJ 1946, 323).
Als de belangen van een derde (zoals in dit geval de opdrachtgever) zo nauw bij de behoorlijke uitvoering van het contract zijn betrokken dat hij schade of ander nadeel zal lijden als het contract niet behoorlijk wordt nagekomen, kan het zijn dat een partij bij dat contract zijn gedrag mede door die belangen van de derde moet laten bepalen. Omstandigheden die daarbij een rol spelen zijn volgende de Hoge Raad:
– de hoedanigheid van de betrokken partijen;
– de aard en strekking van de overeenkomst;
– de wijze waarop de belangen van de derde bij de overeenkomst zijn betrokken;
– de vraag of deze betrokkenheid voor de contractspartij kenbaar was;
– de vraag of de derde er op mocht vertrouwen dat zijn belangen zouden worden ontzien;
– de vraag in hoeverre het voor de contractspartij bezwaarlijk was met de belangen van de derde partij rekening te houden;
– de aard en omvang van het dreigende nadeel voor de derde;
– de vraag of van de derde kon worden gevergd dat hij zich tegen dat nadeel had ingedekt.
In een uitspraak van de Rechtbank Amsterdam d.d. 24-07-2012 (zaaknummer 1310014) ging het om een onderaannemer die in opdracht van een hoofdaannemer een badkamermeubel moest monteren. Het badkamermeubel kwam van de muur, veroorzaakte schade en de hoofdaannemer werd aangesproken. De hoofdaannemer is vervolgens gestart met onderaannemer aansprakelijk stellen én met succes.
Zo vond de rechter in deze zaak dat ‘een onderaannemer die een badkamermeubel plaats op een zodanige wijze dat naar de onderaannemer weet, althans behoort te weten, dat er een aanmerkelijk risico bestaat dat het badkamermeubel van de muur valt met alle risico’s voor onder meer gebruikers van de badkamer van dien zonder de opdrachtgever voor die risico’s te waarschuwen hij jegens die opdrachtgever onzorgvuldig handelt‘.
Daarbij voegt de rechter: ‘Daarbij speelt tevens een rol dat [gedaagde] een professionele partij is waarvan [eiser], als niet professioneel, mocht verwachten dat deze haar werk goed zou uitvoeren. [eiser] is daar ook op goede gronden vanuit gegaan nu gesteld noch gebleken is dat [eiser] vóór het ontstaan van de schade op de hoogte was van de door [gedaagde] gebruikte wijze van bevestigen en het daaraan verbonden risico. [gedaagde] heeft voor zijn handelen en nalaten een eigen verantwoordelijkheid en kan zich niet verschuilen achter anderen, zoals de hoofdaannemer. (…)‘.
en ‘Dit leidt tot het oordeel dat [gedaagde] jegens [eiser] maatschappelijk onzorgvuldig heeft gehandeld en dientengevolge de daaruit vloeiende schade heeft te vergoeden.‘
De rechter verwees daarbij naar een uitspraak van de Hoge Raad van 20 januari 2012 (LJN: BT7496) waarin zij heeft overwogen dat ook een onderaannemer in het algemeen rekening heeft te houden met de belangen van de opdrachtgever en dat de opdrachtgever er in het algemeen erop mag vertrouwen dat de onderaannemer dat doet.
De onderaannemer werd vervolgens veroordeeld om alle schade te betalen.
In een zaak van de Rechtbank Dordrecht van 28-03-2012 met zaaknummer 91723 ging het over de vraag of de onderaannemer (een tegelzetter) aansprakelijk was voor de door haar verrichte schade bij de klant van een tegelleverancier. Neen, zei de rechtbank. De tegelleverancier (opdrachtgever van de onderaannemer en opdrachtnemer voor de hoofdopdrachtgever, de klant) heeft de onderaannemer te laat gemeld dat er klachten waren en bovendien niet in gebreke gesteld. De uitspraak komt (samengevat) op het volgende neer. De aannemer verwijt de onderaannemer dat deze de vloer ondeskundig heeft gelegd. De vordering wordt afgewezen. De vloer is in juni 2009 gelegd. De klant heeft kort daarna bij de aannemer klachten geuit over de kwaliteit van de vloer. De klant heeft ook een deel van de factuur niet betaald. De aannemer heeft echter niet bij de onderaannemer geklaagd. De onderaannemer is voor zijn werkzaamheden betaald. Eerst nadat de aannemer in augustus 2010 door de klant was gedagvaard, heeft de aannemer bij de onderaannemer geklaagd over de kwaliteit van de vloer. Dit is te laat, aldus de rechter. De aannemer heeft zijn rechten verwerkt op grond van art. 6:89 BW. Bovendien is de onderaannemer niet door de aannemer in gebreke gesteld. Ook daarom kan de aannemer niet tot schadevergoeding gehouden zijn.
Download hier een gratis voorbeeldbrief onderaannemer aansprakelijk stellen.
Eenmaal in verzuim kunt u de schade opmaken. Invorderingsbedrijf helpt u bij het vorderen van schade. Samen met u bouwen we het dossier op. Meestal starten we met een incassoprocedure, waarbij uw debiteur de kans krijgt om te betalen. Blijft betaling uit, dan vervolgen we de vordering met een dagvaarding. Overigens kiezen steeds meer opdrachtgevers om direct te starten met het leggen van conservatoir beslag. Op die manier worden vermogensbestanddelen van de debiteur beslagen, voordat uw debiteur hiervan op de hoogte wordt gebracht.
Als u schade heeft geleden, maar u weet nog niet exact hoeveel, dan kunt u de schade benaderen (begroten). U kunt ook een voorschot op de schade vorderen, waarbij de schade wordt ‘opgemaakt bij staat en wordt vereffend volgens de wet‘.
Onderaannemer aansprakelijk stellen? Direct schade verhalen op de onderaannemer? Schade berekenen? Of een incassoprocedure starten, neem dan vrijblijvend contact met ons op door onderstaand formulier in te vullen, via telefoonnummer 070-7620330 of stuur ons een e-mail naar sales@invorderingsbedrijf.nl.
Vul uw gegevens in en wij nemen direct contact met u op!
Heeft uw klant die factuur nog steeds niet betaald? Blijf niet eeuwig wachten en schakel over op No Cure No Pay incasso!
Direct aan de slag met het versturen van uw ingebrekestelling? Gebruik dan onze handig voorbeeldbrieven.
Download direct